ایده شروع دیجی کالا

بیش از یک دهه از ظهور یک کسب‌وکار موفق داخلی با نام «دیجی‌کالا» می‌گذرد و این وب‌سایت فروش اینترنتی محصولات، به اصلی‌ترین خرده‌فروش آنلاین کالاهای درون کشور تبدیل شده است. مدیران دیجی کالا که با تأسیس یک شرکت، امور قانونی آن را نیز به اجرا رساندند، فکرهای بزرگ‌تری در وسعت منطقه و خاورمیانه برای گسترش کسب‌وکار خود دارند. استارت‌آپ موفقی که امروزه در حدود یک میلیارد دلار ارزش‌گذاری مالی شده است در این مقاله سوشال بست ایده شروع دیجی کالا را بخوانید.

دیجی کالا یک استارت آپ یا همان کسب‌ و کار‌ نوپای موفق از نوع ایرانی و رقیب آمازون است. این استارت آپ توانسته طی یک دهه به عنوان بزرگترین خرده فروش آنلاین در خاورمیانه شناخته شود.

معرفی دیجی کالا

دیجی‌کالا در زمان همه‌گیری کرونا روزانه 300 هزار کالا را پردازش و ارسال می‌کرد. اما اکنون این مقدار را به 600 هزار کالا در روز رسانده است. به علاوه با افزایش نیروها به بیش از هشت هزار نفر برای نیاز روز‌افزون مردم به خرید آنلاین خود را آماده کرده است. این فروشگاه برای مشتریان خدماتی از جمله ارسال رایگان، پرداخت درب منزل، مرجوع کردن کالا تا یک هفته، ضمانت اصل بودن و تخفیف‌های روزانه، فراهم کرده است. همچنین می‌توان به ایجاد شرایطی برای مقایسه، بررسی و انتخاب آگاهانه به عنوان بزرگترین مزیت دیجی‌کالا اشاره کرد.

دیجی‌کالا بزرگ‌ترین بازارگاه و فروشگاه آنلاین در ایران و مستقر در تهران است که روزانه بیش از ۵٬۴ میلیون بازدیدکننده دارد و ۸۵ درصد سهم بازار فروش آنلاین در ایران را از آن خود کرده‌است و یکی از بزرگترین خرده‌فروشی‌های آنلاین در خاورمیانه است. بنا بر آمار منتشر شده تا اوایل سال ۱۴۰۰ در این بستر بیش از ۴ میلیون کالای مختلف توسط ۱۶۰ هزار فروشنده برای فروش عرضه شده‌است و ظرفیت پردازش ۶۰۰ هزار کالا در روز را دارد

ایده شروع دیجی کالا

حمید و سعید محمدی دربارهٔ چرایی راه‌اندازی شرکت دیجی‌کالا اعلام کردند که در سال ۱۳۸۴، هر دو عکاسی دیجیتال را پیگیری می‌کردند و پس از جستجو در اینترنت دربارهٔ دوربین‌ها، دوربین دلخواه را از بازار خیابان جمهوری تهران خریداری کردند. اما پس از چند روز، پی بردند که لنز روی دوربین، دست دوم و تعمیر شده‌است. این رویداد، انگیزهٔ ایجاد نخستین فروشگاه مطمئنی که اطلاعات درستی به کاربران بدهد را در ذهن آن‌ها ایجاد کرد.برادران حمید و سعید محمدی از سال ۸۳ تصمیم به راه‌اندازی آن داشته‌اند تا اینکه در سال ۱۳۸۵ موفق به بنیانگذاری آن شدند

در حال حاضر تعداد کارکنان دیجی‌کالا بیش از ۸ هزار نفر است. برنامه دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ رشد تعداد همکاران تا ۱۰ هزار نفر است

انحصار

دیجی‌کالا ادعا کرده انحصار ۹۱٪ بازار خریداران اینترنتی ایرانی را در دست دارد.

حریم شخصی

برای ثبت نام و خرید و فروش از دیجی‌کالا به کد ملی احتیاج است

سرمایه‌گذاری

در ابتدا دیجی‌کالا با سرمایهٔ شخصی اولیه ۲۰ میلیون تومانی حمید و سعید محمدی شروع به کار کرد. شش سال بعد از تأسیس، با جذب سرمایه‌گذار وارد فاز بعدی توسعه کسب‌وکار خود شد. شرکت خصوصی ایرانی سرآوا پارس در سال ۱۳۹۱ سرمایه‌گذاری در دیجی‌کالا را آغاز کرد. راند دوم سرمایه‌گذاری دیجی‌کالا سال ۱۳۹۴ با جذب سرمایه یک صندوق سرمایه‌گذاری اروپایی (IIIC) آغاز شد. مطابق گزارش ۱۰۰ روزه دولت، دیجی‌کالا از دی‌ماه سال ۱۳۹۴ فرایند جذب سرمایه را از طریق شرکت اینترنشنال اینترنت اینوستمنت *(IIIC) و به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار در قالب افزایش سرمایه و در ازای ۲۱ درصد سهام آغاز کرد.

این فرایند جذب سرمایه با اخذ «مجوز سرمایه‌گذاری خارجی (فیپا)»، از «سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران» کامل شده‌است. بنا به گفته مدیران دیجی‌کالا در آذر سال ۱۳۹۷، ۳۵ درصد سهام گروه دیجی‌کالا در اختیار سرآوا، ۳۵ درصد برادران محمدی، حدود ۲۵ درصد در اختیار صندوق اروپایی IIIC و بقیه نیز سهم تشویقی ۸۰ نفر از مدیران کلیدی دیجی‌کالاست. ولادیمیر پوتانین میلیاردر روس از طریق سهم ۹٫۶٪ای خود در سرآوا از جمله سرمایه گذاران در دیجی‌کالا است.

تقدیر از فروشندگان برتر دیجی‌کالا

در بخش دیگری از این رویداد، دیجی‌کالا از ۷ فروشنده خود که بیشترین میزان فروش، بهترین علمکرد عملیاتی و بیشترین رشد فروش را داشتند تقدیر کرد. این کسب‌وکارها در حوزه‌هایی مانند فروش موبایل، فروش قطعات رایانه، مد و پوشاک، سوپر مارکت و فروش محصولات باغبانی فعالیت دارند.

همچنین در قرعه کشی‌های انجام شده در این گردهمایی آنلاین، دیجی‌کالا به قید قرعه، به ۵۰ نفر از فروشندگان خود کارت هدیه ۳ میلیون تومانی خرید از دیجی‌کالا و به ۳ فروشنده، کارت هدیه ۵۰ میلیون تومانی خرید از دیجی‌کالا هدیه داد.

فروشنده یا مشتری؟ کدام یک برای دیجی‌کالا اولویت دارد؟

در ادامه این رویداد، حامد نواب تهرانی، مدیر ارشد واحد تعالی بازرگانی دیجی‌کالا سؤال مهمی را مطرح کرد که دغدغه بسیاری از فروشندگان دیجی‌کالاست: «آیا درست است که می‌گویند کفه دیجی‌کالا به سمت مشتری سنگین‌تر است؟»

حمید محمدی در پاسخ به این سؤال، با اشاره به اهمیت توجه به هر دو طرف در یک پلتفرم دو سویه، به محدودیت‌هایی اشاره کرد که منجر به ناراحتی هر دو طرف فروشنده و مشتری می‌شود. به گفته او باید در نظر داشت که قانون حمایت از مصرف کننده برخی قوانین و شروط را برای یک کسب‌وکار آنلاین در نظر گرفته که در کنترل دیجی‌کالا نیست؛ مثل ضمانت ۷ روز تعویض کالا.

برادران محمدی به پیچیدگی‌ها و مشکلات موجود در چنین کسب‌وکاری اشاره کردند و تأکید کردند که به باور آنها بسیاری از مسائلی که دیجی‌کالا با آن‌ها دست به گریبان است برای اولین بار در ایران مطرح شده‌اند و دیجی‌کالا الزاماً در اولین پاسخ به این مسائل، بهترین پاسخ را نمی‌دهد، بلکه دیجی‌کالا با یادگیری و حل مشکلات جدید، روز به روز بهتر می‌شود.

یکی از امکاناتی که به‌تازگی در دیجی‌کالا ایجاد شده است، Customer background check است که نرخ عودت کالاها از سوی یک مشتری را به‌خوبی نشان می‌دهد.

برادران محمدی با اشاره به اینکه در سال ۹۷ و ۹۸ تمرکز دیجی‌کالا بر روی تجربه مشتریان بود گفتند: «ما تاکنون تمام توانمان را روی تجربه مشتری گذاشته‌ایم اما در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ تمرکز ما بر روی تجربه فروشندگان است.»

آن‌ها در ادامه به قابلیت ارسال از سوی فروشنده (Ship by seller) اشاره کردند که امکان جدیدی برای فروشندگان است و برای کسب‌وکارهای خاص بسیار کارآمد است. مثلا کسب‌وکارهای مرتبط با گل‌های طبیعی یا کالاهای بزرگ یا حتی کالاهایی که نصب خاص دارند؛ مثل پیانو. به گفته سعید محمدی، این طرح، به صورت یکی از گزینه‌ها در اختیار فروشندگان خواهد بود و سلرها بنا به تصمیم خودشان می‌توانند از آن استفاده کنند.

خریدار و تأمین کننده، دو بازوی مهم یک پلتفرم دو سویه

در ادامه این گفتگو، برادران محمدی درباره‌ی مفهوم پلتفرم‌های آنلاین دو سویه توضیح دادند. منظور از پلتفرم‌های two-sided پلتفرم‌هایی هستند که هسته اصلی کسب‌وکارهای اینترنتی را شکل می‌دهند و در آن‌ها یک شرکت نرم‌افزاری با ارائه زیرساخت به جامعه بزرگی از مخاطبان، از ارائه مستقیم کالا فاصله می‌گیرد و بستر را برای ارائه کالا و خدمات از سوی دیگران فراهم می‌کند. مثلا خود دیجی‌کالا، یک پلتفرم آنلاین دو سویه است که یک سوی آن فروشندگان و سوی دیگر کاربران به‌عنوان مصرف‌کننده قرار دارند. نمونه دیگر این پلتفرم‌ها را در وبگاه‌های فروش بلیت و تاکسی‌های اینترنتی هم می‌بینیم.

مشخص است که این پلتفرم‌ها در حال نقش‌آفرینی در دنیای مدرن هستند. تمایز مهم این پلتفرم‌ها با مدل‌های قدیمی‌تر، توسعه‌پذیری آن‌هاست. این پلتفرم‌ها می‌توانند خیلی سریع و باکمک اکوسیستمی که با دو طرف تأمین کننده و خریدار می‌سازند رشد کنند، خلق ارزش کنند و به پیشرفت برسند.

ارزان‌ترین و گران‌ترین، پر بازدیدترین کالا در دیجی‌کالا

در ادامه این رویداد، مهمانان به ارزان‌ترین و گران‌ترین و پربازدیدترین کالاهایی که توسط فروشندگان تازه وارد (تابستان ۹۹) به پلتفرم مارکت‌پلیس دیجی‌کالا عرضه شده است پرداختند. گیره روسری به‌عنوان ارزان‌ترین کالا و موتورسیکلت به‌عنوان گران‌ترین کالا توسط فروشندگان جدید عرضه شدند. همچنین گوشی موبایل سامسونگ A با بیش از یک میلیون بازدید، رکورد بازدید این محصول از گروه کالایی دیجیتال را به خود اختصاص داده است. بدیهی است این کالاها با توجه به زمان برگزاری رویداد، رکورددار بوده‌اند و تحت تأثیر نوسانات قیمت هستند.

سهم مارکت‌پلیس از فروش دیجی‌کالا چقدر است؟

با اضافه شدن مدل مارکت‌پلیس به دیجی‌کالا مدل کسب‌وکار این فروشگاه اینترنتی به دو بخش مارکت‌پلیس و خرده فروشی تقسیم شد. بر اساس آخرین آمارها، که برای فروشندگان بالقوه بسیار جالب توجه خواهد بود، سهم بیشتر مارکت‌پلیس از فروش دیجی‌کالا نسبت به سهم خرده‌فروشی دیجی‌کالاست. به عبارت دیگر، کسب‌وکارهای خرد و متوسط با آغاز به کار مدل مارکت‌پلیس، در گستره بزرگتری از فروش دیجی‌کالا قرار دارند. این وضعیت هم از نظر تعداد در گروه‌های کالایی و هم از نظر ارزش ریالی برقرار است.

پایه گذاران دیجی کالا نشان امین‌الضرب اتاق بازرگانی تهران را دریافت کرده‌اند و فروشگاهشان افتخارات زیادی مثل دریافت تقدیرنامه‌ی سه ستاره در جایزه‌ی ملی لجستیک را در کارنامه‌ی خود دارد. برخی به دلیل سهم بزرگ آن در بازار آنلاین ایران به آن لقب آمازون ایرانی را داده‌اند.